Δημοτική Ενότητα Βιλίων

Τα Βίλια (παλαιότερα Ειδύλια) είναι κωμόπολη της Δυτικής Αττικής, οικοδομημένη στην πλαγιά του Κιθαιρώνος, σε υψόμετρο 600 μέτρων.

Γεωγραφικά εντάσσοται στη Μεγαρίδα, ενώ η έκτασή της απλώνεται μέχρι το Πόρτο Γερμενό, την Ψάθα και το Αλεποχώρι στα δυτικά, στις ακτές της Αλκυονίδος.

Εμφανίζει πληθυσμό 3.215 κατοίκων, με μια πυκνότητα δόμησης 22 κατοίκων/χμ2. Η περιοχή στηρίζεται στη γεωργία, την κτηνοτροφία, τη μελισσοκομία, την αλιεία και τη ρητινοκαλλιέργεια, ενώ διαθέτει γραφικά τουριστικά θέρετρα. Νοτιοδυτικά συνορεύει με τα Μέγαρα, βορειοανατολικά με τις Ερυθρές, ανατολικά με την Οινόη και νοτιοανατολικά με τη Μάνδρα. Προς βορρά συνορεύει με τις Πλαταιές και λοιπά χωριά της Βοιωτίας.

Καθίσταται προσβάσιμη μέσω της Παλαιάς Εθνικής Οδού Αθηνών-Θηβών.

Ιστορική Εξέλιξη

Σύμφωνα με την τοπική λαϊκή παράδοση, οι πρώτοι κάτοικοι ζούσαν στο Παλαιοχώρι και απήχθησαν από πειρατές που τους μετέφεραν στην Ιταλία για να τους πουλήσουν ως δούλους. Από το Παλαιοχώρι διασώζονται σήμερα ερείπια, καθώς και το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου.
Οι κάτοικοι που διέφυγαν της αρπαγής οργάνωσαν το 13ο αιώνα μ.Χ. έναν οικισμό παραδίπλα.

Κατά την τουρκοκρατία, η περιοχή αποτελούσε έκταση του Δερβενίου στη Μεγαρίδα, το οποίο διαφέντευε ο Πασάς.
Οι Βιλιώτες έδωσαν το παρών στην επενάσταση του 1821, προσφέροντας τη βοήθειά τους κατά την πολιορκία της Κορίνθου, της Θήβας, της Χαλκίδος, της Λιβαδειάς, αλλά και στην Ακρόπολη των Αθηνών.

Αξιοθέατα

Ιερός Ναός της Μεταμορφώσεως.

Στη μικρή κωμόπολη ο επισκέπτης συναντά πολλά κειμήλια της βυζαντινής και χριστιανικής περιόδου.

Ορισμένα από αυτά είναι ο Ιερός Ναός της Μεταμορφώσεως, ο οποίος χρονολογείται στο 1893, κατασκευής του αρχιτέκτονος Ερνέστο Τσίλερ, ο Ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών του 1637, η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, η Παναγιά της Γκούρας στο Λεστόρι, ο Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου του 14ου αιώνα μ.Χ και πολλοί άλλοι.

Αρχαίο Φρούριο Αιγοσθένων

Στον οικισμό του Πόρτο Γερμενό διασώζονται τα τείχη των αρχαίων Αιγοσθενών, σημαντικό λιμάνι και οχυρό προς τον Κορινθιακό κόλπο όπου λατρευόταν ο μάντης και θεραπευτής Μελάμπους.

Το Φρούριο των Αιγοσθένων αποτελείται από την Ακρόπολη και την Κάτω Πόλη, η οποία προστατευόταν από μακρά τείχη που έφταναν μέχρι τη θάλασσα. Σήμερα είναι ορατό μόνο το βόρειο σκέλος των μακρών τειχών που προστατευόταν από τετράπλευρους πύργους.

Η Ακρόπολη ενισχυόταν από τετράπλευρους πύργους. Η επικοινωνία μεταξύ των πύργων γινόταν μέσω διαδρόμου που υπήρχε στα μεσοπύργια διαστήματα του τείχους. Οι τέσσερις πύργοι της ανατολικής πλευράς της Ακρόπολης σώζονται σε μεγάλο ύψος.
Ο ΝΑ Πύργος της Ακρόπολης ήταν ο πιο επιβλητικός. Είχε αρχικό ύψος 18μ. Ήταν τετράγωνος, πλευράς 8,8μ. Διέθετε τρεις ορόφους και δίρριχτη στέγη. Η είσοδος στον Πύργο γινόταν από θύρα στα βόρεια. Στις τρεις ευάλωτες πλευρές υπήρχαν τοξοθυρίδες στους κατώτερους ορόφους, ενώ στον τελευταίο όροφο υπήρχαν τρία ανοίγματα για καταπέλτες σε κάθε πλευρά.

Τα τείχη και οι πύργοι του Φρουρίου έχουν δεχτεί επισκευές και επιδιορθώσεις κατά τους επόμενους αιώνες, καθώς η κατοίκηση της περιοχής ήταν συνεχής.
Στα πρώιμα χριστιανικά χρόνια (5ος αι. μ.Χ.) στην περιοχή της κάτω πόλης χτίστηκε πεντάκλιτη παλαιοχριστική βασιλική και αργότερα τον 11ο αι. πάνω στα ερείπια της βασιλικής, χτίστηκε το εκκλησάκι της Αγίας Άννας.
Κατά την Ύστερη βυζαντινή και Μεταβυζαντινή περίοδο ο χώρος της Ακρόπολης, αποτέλεσε μοναστήρι, που αναπτύχθηκε γύρω από το ναό του Αγίου Γεωργίου. Οι πύργοι και το εσωτερικό τμήμα των αρχαίων τειχών μετατράπηκαν σε κελιά και εργαστηριακούς χώρους.
Το 1981, ο ισχυρός σεισμός με επίκεντρο της Αλκυονίδες νήσους στον Κορινθιακό Κόλπο επέφερε σημαντικές βλάβες και καταρρεύσεις σε όλο το Φρούριο.

Από το 2011 το Υπουργείο Πολιτισμού έχει ξεκινήσει εργασίες αναστήλωσης και αποκατάστασης του Φρουρίου, με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του ΕΣΠΑ.

Πολιτιστικές Εκδηλώσεις

Κάθε χρόνο το καλοκαίρι διοργανώνονται στα Βίλια τα "Λαμπέτεια", πολιτιστικές εκδηλώσεις προς τιμήν της Έλλης Λαμπέτη που καταγόταν από την περιοχή.

Τουρισμός

Η έδρα των Βιλίων βρίσκεται μόλις μερικά χιλιόμετρα από το επίνειό της, το Πόρτο Γερμενό, σε ένα γραφικό κολπίσκο κάτω από τις πλαγιές του Κιθαιρώνος.